Чем дольше, тем безнаказанней — репрессии Рахмона достигли небывалого размаха

Авторитарный режим Эмомали Рахмона — один из самых жестоких и живучих в Центральной Азии. Бывший председатель Кулябского облисполкома бессменно правит Таджикистаном вот уже как 28 лет — с 16 ноября 1994 года. Из находящихся сейчас у власти постсоветских лидеров с ним может сравниться разве что диктатор Александр Лукашенко, ставший президентом Беларуси 20 июля 1994-го.

Таджикистан сегодня — это страна, где фактически любая несогласованная с администрацией президента общественно-политическая или журналистская деятельность приравнена к госизмене, экстремизму и терроризму. Власти подвергают уголовному преследованию независимых интернет-журналистов и блогеров не то что за политические статьи, за даже за освещение «бытовых тем»: проблем социальной несправедливости, бедности, коррупции местных чиновников.

Власти Таджикистана имеют давний опыт целенаправленных преследований СМИ, смеющих противоречить государственной риторике. Закрытие местных и блокировка иностранных независимых изданий — обычная практика. «Журналистам практически невозможно работать над вопросами, которые правительство считает «деликатными», не подвергая опасности себя, друзей и семью», — говорится в «Индексе свободы прессы» за 2022 год, которую подготовила организация «Репортеры без границ» https://rsf.org/en/country/tajikistan.  Те из них, кто критикуют правительство, рискуют подвергнуться физическим нападениям, запугиванию и тюремному заключению, поскольку «репрессивный настрой» властей «постоянно усиливается».

Только за последнее время к различным срокам заключения были приговорены таджикские журналисты и блогеры Далер Имомали, Абдулло Гурбати, Завкибеки Саидамини, Ульфатхоним Мамадшоева, Мухаммади Султон и Хушруз Джумаев. Сидящий в СИЗО журналист и блогер Абдусаттор Пирмухаммадзода жалуется на пытки https://rus.ozodi.org/a/32154044.html.

Все они были арестованы в период с мая по июль. Судебные заседания в отношении шести осужденных прошли в закрытом режиме https://rus.ozodi.org/a/32084326.html.  Их обвинили, в частности, в распространении ложной информации, участии в экстремистском сообществе, сотрудничестве с запрещенными организациями. Сами журналисты и их родственники отвергают эти обвинения. По мнению наблюдателей за нарушениями свободы СМИ, обвинения против них были откровенно сфабрикованы и являются частью новой кампании по подавлению инакомыслия. https://rus.azattyq.org/a/32092617.html  

Эксперты считают, что с помощью новых репрессий власти пытаются контролировать общественное мнение после жестокого подавления майских протестов в Горно-Бадахшанской автономной области (ГБАО). К слову, среди вышеупомянутых арестантов были также уроженцы Горного Бадахшана. Это 65-летняя правозащитница и журналистка Мамадшоева, которую Верховный суд отправил в колонию на 21 год, обвинив в организации протестов в ГБАО и в публичных призывах к свержению власти» https://rus.ozodi.org/a/32169220.html.  А также 24-летний Хушруз Джумаев, осужденный на 8 лет. Комитет защиты журналистов (CPJ) в своем заявлении потребовал от властей освободить заключенных, назвав приговоры «ужасающими» https://rus.ozodi.org/a/32175847.html Международная неправительственная организация внесла Таджикистан в список 12 стран мира, где больше всего осуждены представители средств массовой информации. Это, к слову, самый высокий показатель в Центральной Азии https://rus.ozodi.org/a/32176692.html

Впрочем, ужасающих приговоров в Таджикистане становится лишь все больше. Режим Рахмона, как и любой авторитарный режим, ради сохранения абсолютной власти и запугивания населения должен периодически проводить репрессии против инакомыслящих. В Таджикистане это делается под лозунгами борьбы с политическими экстремистами, радикальными исламистами и, конечно, сепаратистами. В этом году новое «цунами» репрессий обрушилось, помимо таджикских журналистов, на представителей памирского меньшинства в Горном Бадахшане.

24.12.2022г.

Näçe uzak wagt bolsa, şonça-da jezasyz — Rahmonyň repressiýalary görlüp-eşidilmedik derejä ýetdi

Emomali Rahmonyň awtoritar režimi Merkezi Aziýanyň iň rehimsiz we zalymlaryndan biridir. Kulýab sebit ýerine ýetiriji komitetiniň öňki başlygy indi 28 ýyl — 1994-nji ýylyň 16-njy noýabryndan bäri Täjigistany dolandyrdy.  Häzirki wagtda häkimiýet başynda bolan post-sowet liderlerinden diňe 1994-nji ýylyň 20-nji iýulynda Belarusyň prezidenti bolan diktator Aleksandr Lukaşenko bilen deňeşdirip bolar.

Täjigistan häzirki wagtda Prezident administrasiýasy bilen utgaşdyrylmadyk islendik jemgyýetçilik-syýasy ýa-da žurnalistik işi dönüklik, ekstremizm we terrorçylyk bilen deňeşdirilýän ýurt. Häkimiýetler garaşsyz internet žurnalistlerini we bloggerleri diňe bir syýasy makalalar üçin däl, hat-da “gündelik temalary”: sosial adalatsyzlyk, garyplyk, ýerli işgärleriň korrupsiýasy ýaly meselelerini gozgaýarlar.

Täjigistan häkimiýetleriniň döwlet ritorikasyna garşy çykmaga het edip bilýän köpçülikleýin habar beriş serişdelerini yzygiderli yzarlamalygy dowam edýar. Saýtlary ýapmak we daşary ýurt garaşsyz neşirlerini petiklemek adaty bir zat. «Serhetsiz habarçylar» 2022 metbugat azatlygy indeksi https://rsf.org/en/country/tajikistan.  žurnalistleriň özlerine, dostlaryna we maşgalasyna howp salmazdan hökümetiň» duýgur «hasaplaýan meseleleriniň üstünde işlemek mümkin däl diýen ýaly. Hökümetiň «repressiw garaýşy» «güýçlenýär» diýip, hökümeti tankytlaýanlar, fiziki taýdan hüjüm edilmek, gorkuzylmak we türmä basylmak howpy abanýar.

Ýaňy-ýakynda Täjigistanly žurnalistler we bloggerler Daler Imomali, Abdullo Gurbati, Zawkibeki Saidamini, Ulfathonim Mamadşoýewa, Muhammadi Sulton we Huşruz Jumaýew dürli türme tussaglygyna höküm edildi. Türmede oturan isturnalist we blogçy Abdusattor Pirmukhammadzoda gynamalardan zeýrenýär. https://rus.ozodi.org/a/32154044.html.

Olaryň hemmesi maý bilen iýul aralygynda tussag edildi. Alty adama garşy kazyýet diňlenşigi  ýapyk gapylaryň aňyrsynda geçirildihttps://rus.ozodi.org/a/32084326.html. Aýratyn hem, ýalan maglumatlary ýaýratmakda, ekstremist jemgyýete gatnaşmakda we gadagan edilen guramalar bilen hyzmatdaşlykda aýyplandy. Žurnalistleriň özleri we garyndaşlary bu aýyplamalary ret edýärler. Habar beriş serişdeleriniň erkinligini bozýan synçylar özlerine bildirilýän aýyplamalaryň aç-açan toslanyp tapylandygyny we başgaça pikirlenýänlere garşy göreşmek üçin täze kampaniýanyň bir bölegidigini aýtdy. https://rus.azattyq.org/a/32092617.html

Hünärmenler, Dagly-Badahşan awtonom sebitinde (DBAW) maý aýynda geçirilen demonstrasiýalary rehimsizlik bilen basyp ýatyrandan soň, häkimiýetleriň täze repressiýalaryň kömegi bilen jemgyýetçilik pikirine gözegçilik etmäge synanyşýandyklaryna ynanýarlar. Ýeri gelende aýtsak, ýokarda agzalan tussaglaryň arasynda Dagly-Badahşanyň ýerli ilaty hem bar. Bu, 65 ýaşly ynsan haklaryny goraýjy aktiwist we žurnalist Mamadşoýewa, ýokary Kazyýet 21 ýyllap koloniýa iberip, ony DBAW-da protestleri gurnamakda we hökümeti agdarmakda aç-açan çagyrmakda aýyplady. https://rus.ozodi.org/a/32169220.html. Şeýle hem 24 ýaşly Huşruz Jumaýew 8 ýyl azatlykdan mahrum edildi. Žurnalistleri goramak komiteti (CPJ) öz beýanynda hökümediň tussaglary boşatmagyny isledi we hökümleri «gorkunç» https://rus.ozodi.org/a/32175847.html diýip atlandyrdy. Ýeri gelende aýtsak, şeýle tussaglaryň sany Merkezi Aziýada iň ýokary görkeziji bolup durýar. https://rus.ozodi.org/a/32176692.html

Şeýle-de bolsa, Täjigistanda has aýylganç kazyýet kararlary bar. Rahmon režimi, beýleki awtoritar režimler ýaly, häkimiýeti ellinde saklamak maksady bilen ilaty gorkuzmak üçin wagtal-wagtal dissidentlere garşy repressiýalary amala aşyrmaly. Täjigistanda bu syýasy ekstremistlere, radikal yslamçylara we elbetde separatistlere garşy şygar bilen edilýär. Şu ýyl Täjigistanly žurnalistlerden başga-da, Daglly -Badahşandaky Pamir azlygynyň wekillerinden başga-da täze repressiýalaryň güýçli tolkunlary boldy.

24.12.2022

Последние новости

ВИДЕО